Мочевин
Мочевин нь уургийн задралын үндсэн бүтээгдэхүүн юм. Элэг нь мочевиныг аммиакаас ялгаж авдаг. Мочевин нь шээсийг ялгаруулах явцад оролцдог. Мочевины задралаар хүний биед маш хортой нөлөө үзүүлдэг аммиак гэдэг бодис үүсдэг бөгөөд хүний биеэс шээсээр дамжин гадагшилдаг. Иймд, цусан дахь мочевиныг гадагшлуулах үйл явц саатах нь бөөрний ялгаруулах үйл ажиллагаанд өөрчлөлт гарсныг илтгэнэ.
Цусан дахь мочевины хэмжээ өндөр байх нь дараах эмгэгийн шинж тэмдэг байдаг. Үүнд:
- Бөөрний өвчин
- Зүрхний дутмагшил
- Шээс гадагшлах замын согог
- Лейкоз, хавдар
- Хүчтэй цус алдалт
- Шок, хүчтэй халуурал
- Түлэгдэлт
- Шээсний замын битүүрэл
- Зүрхний хурц шигдээс
Мөн биеийн хүчний ачаалал авах, эр бэлгийн даавар, глюкокортикостероидуудыг хэрэглэсний дараа мочевины хэмжээ нэмэгддэг. Харин шинжилгээгээр цусан дахь мочевины хэмжээ буурах нь элэгний үрэвсэл, цирроз, элэгний ком зэрэг элэгний үйл ажиллагааны хямралтай холбоотой байдаг. Мөн жирэмсний үед, фосфор, эсвэл хүнцлээр хордох үед мочевины хэмжээ буурдаг. Цусан дахь мочевины концентраци /нягтрал, төвлөрөл/ нь тухайн хүний хооллолтоос шалтгаалж болно. Мах, загас, өндөг, сүүн бүтээгдэхүүн зэрэг уургийн агуулга өндөртэй бүтээгдэхүүн хэрэглэх үед цусан дахь мочевины хэмжээ нэмэгддэг. Ургамлын гаралтай бүтээгдэхүүнээр хооллох үед мочевины хэмжээ буурдаг.
